Ενεργητική Σύνταξη – Παθητική Σύνταξη

Mετατροπή Ενεργητικής Σύνταξης σε Παθητική

Τα παθητικά ρήματα προέρχονται κυρίως από ενεργητικά μεταβατικά ρήματα, μονόπτωτα ή δίπτωτα.

Κατά τη μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική γίνονται οι ακόλουθες μεταβολές:

1.Με Μονόπτωτο Ρήμα (δέχεται ένα αντικείμενο)

το ενεργητικό ρήμα τρέπεται σε παθητικό·
- το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο·
- το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού

2. Με Δίπτωτο Ρήμα (δέχεται δύο αντικείμενα – άμεσο και έμμεσο)

α) το ενεργητικό ρήμα μετατρέπεται σε παθητικό
- β) το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο
- γ) το άμεσο αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού
- δ) το έμμεσο αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος παραμένει αμετάβλητο ως αντικείμενο του παθητικού

Προσοχή:
- α) Όταν το ρήμα έχει τη σημασία του αἰτῶ (ζητώ), υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται το έμμεσο αντικείμενο και όχι το άμεσο:

β) Στην περίπτωση των ρημάτων:
- ἀποκόπτω τινός τι, ἀποτέμνω τινός τι, ἐκκόπτω τινός τι, ἐπιτάσσω τινί τι, ἐπιτρέπω τινί τι, υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται το έμμεσο αντικείμενο σε γενική ή δοτική:

3. Με Δίπτωτο Ρήμα (η μία είναι αντικείμενο και η άλλη κατηγορούμενο του αντικειμένου)

α) το ενεργητικό ρήμα τρέπεται σε παθητικό
- β) το υποκείμενο του ενεργητικού γίνεται ποιητικό αίτιο
- γ) το αντικείμενο του ενεργητικού γίνεται υποκείμενο του παθητικού
- δ) το κατηγορούμενο του αντικειμένου γίνεται κατηγορούμενο του υποκειμένου

4. Ρήμα με σύστοιχο αντικείμενο

α) Όταν το ρήμα συντάσσεται με σύστοιχο αντικείμενο, τότε το σύστοιχο αντικείμενο μετατρέπεται σε σύστοιχο υποκείμενο

β) Στην περίπτωση δίπτωτου ρήματος με σύστοιχο αντικείμενο, τότε το σύστοιχο αντικείμενο παραμένει αμετάβλητο

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

Μερικά ενεργητικά ρήματα έχουν ως παθητικό ένα άλλο ρήμα ενεργητικής ή μέσης φωνής ή μια περίφραση που αποτελείται από τα ρήματα: ἔχω, γίγνομαι, λαμβάνω, τυγχάνω και ένα όνομα ομόρριζο ή συνώνυμο του ενεργητικού ρήματος:

Σχηματίζουν περιφραστικά τον παθητικό τους τύπο τα αποθετικά ρήματα, δηλαδή αυτά που έχουν μόνο μέση φωνή.

Mετατροπή Παθητικής Σύνταξης σε Ενεργητική

Κατά τη μετατροπή της παθητικής σύνταξης σε ενεργητική παρατηρούμε τις αντίστροφες αλλαγές απ’ ότι στη μετατροπή της ενεργητικής σε παθητική.

1.Παθητική Σύνταξη, χωρίς αντικείμενο

Κατά τη μετατροπή της παθητικής σύνταξης με μονόπτωτο ρήμα:
- α) το παθητικό ρήμα μετατρέπεται σε ενεργητικό
- β) το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται αντικείμενο
- γ) το ποιητικό αίτιο γίνεται υποκείμενο του ενεργητικού

2.Παθητική Σύνταξη, με αντικείμενο

Κατά τη μετατροπή της παθητικής σύνταξης με αντικείμενο έχουμε τις εξής μεταβολές:
- α) το παθητικό ρήμα μετατρέπεται σε ενεργητικό
- β) το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται άμεσο αντικείμενο
- γ) το ποιητικό αίτιο γίνεται υποκείμενο του ενεργητικού
- δ) το αντικείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται έμμεσο αντικείμενο του ενεργητικού

Προσοχή:
- α) Όταν το ρήμα έχει τη σημασία του αἰτῶμαι, το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται έμμεσο αντικείμενο

β) Στην περίπτωση των ρημάτων ἀποκόπτομαι ὑπό τινος, ἀποτέμνομαι ὑπό τινος, ἐκκόπτομαι ὑπό τινος, ἐπιτάσσομαι ὑπό τινος, ἐπιτρέπομαι ὑπό τινος, το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται έμμεσο αντικείμενο σε γενική ή δοτική:

3. Παθητική Σύνταξη με Κατηγορούμενο Υποκειμένου

Όταν το υποκείμενο του παθητικού ρήματος συνοδεύεται από κατηγορούμενο, τότε έχουμε τις εξής μεταβολές:
- α) το παθητικό ρήμα τρέπεται σε ενεργητικό
- β) το υποκείμενο του παθητικού γίνεται αντικείμενο
- γ) το ποιητικό αίτιο γίνεται υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος
- δ) το κατηγορούμενο του υποκειμένου γίνεται κατηγορούμενο του αντικειμένου