Αντωνυμίες

Η αντωνυμία είναι ένα κλιτό μέρος του λόγου που χρησιμοποιείται στη θέση κάποιου ουσιαστικού, επιθέτου ή κάποιας ονοματικής φράσης.

Προσωπικές Αντωνυμίες

Προσωπικές λέγονται οι αντωνυμίες που φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου.

• Πρώτο πρόσωπο είναι εκείνο που ενεργεί: εγώ
• Δεύτερο πρόσωπο είναι εκείνο που του απευθυνόμαστε: εσύ
• Τρίτο πρόσωπο είναι εκείνο για το οποίο γίνεται λόγος: αυτός, κ.τ.λ.

Παρουσιάζουν δύο τύπους: Οι δυνατοί (για έμφαση) & οι αδύνατοι (στις υπόλοιπες περιπτώσεις).

Επαναληπτική αντωνυμία: Όταν ένα όνομα αναφέρθηκε πριν από λίγο και ο αντίστοιχος τύπος της προσωπικής αντωνυμίας το αντικαθιστά, π.χ.Έχασα το βιβλίο μου και το ψάχνω.

Προληπτική αντωνυμία: Όταν η προσωπική αντωνυμία προαναγγέλλει ένα όνομα που θα αναφερθεί παρακάτω, ονομάζεται προληπτική, π.χ. Να την η δασκάλα μας, την είδα.

*Θεωρία για το τελικό -ν : εδώ.

Παρατηρήσεις:

• Δεν πρέπει να συγχέονται τα άρθρα με τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου ( του, της, τον, τους, την, τις, το, τα).  Τα άρθρα μπαίνουν πριν από ονόματα, ενώ οι αντωνυμίες πριν ή μετά από ρήμα.  (πήρα το βιβλίο: άρθρο, ΑΛΛΑ το πήρα απόφαση: αντωνυμία).
• Ο αδύνατος τύπος του θηλυκού γ’ προσώπου στην αιτιατική πληθυντικού τις μπαίνει πριν από το ρήμα, ενώ ο τύπος τες μετά το ρήμα. (τις κοίταξα /κοίταξέ τες)
• Οι τύποι της αιτιατικής ενικού του α’ και β’ προσώπου συχνά χάνουν το αρχικό ε- μετά τις προθέσεις από και για.(για σένα νοιάζομαι)

Κτητικές Αντωνυμίες

Κτητικές είναι οι αντωνυμίες που δηλώνουν σε ποιο πρόσωπο ανήκει κάτι (τον κτήτορα) και είναι οι εξής:

α) Οι γενικές των αδύνατων τύπων της προσωπικής αντωνυμίας .

Αυτό είναι το τετράδιό μου.

β) Τα δικός, δική, δικό με τις γενικές των αδύνατων τύπων της προσωπικής αντωνυμίας: