Ενρινόληκτα λέγονται τα ρήματα που ο ρηματικός τους χαρακτήρας είναι ένα από τα ένρινα σύμφωνα (μ, ν). Στα υγρόληκτα ρήματα ο ρηματικός τύπος είναι λ ή ρ. Τα περισσότερα αυτά ρήματα σχηματίζουν τον ενεστώτα και παρατατικό από το ρηματικό θέμα μετασχηματισμένο, αφού σε αυτό προσθέτει το αρχαίο πρόσφυμα j. Έτσι:
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
1) στα ρήματα με χαρακτήρα λ, το ενεστωτικό θέμα διπλασιάζεται.
Εξαιρούνται: ἐθέλω, βούλομαι, ἐπιμελούμαι, ὀφείλω και το απρόσωπο μέλει.
2. αν ο ρηματικός χαρακτήρας είναι: ν ή ρ και πριν από αυτό υπάρχει α το α μετατρέπεται σε αι. Έτσι, λήγουν σε –αίρω ή –αίνω.
3. Τα ρήματα με χαρακτήρα ν ή ρ και φωνήεν ε ή ι ή υ πριν από αυτό, το ε μετατρέπεται σε ει, το βραχύχρονο ι μετατρέπεται σε μακρόχρονο υ και το βραχύχρονο ι μετατρέπεται σε μακρόχρονο υ.
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΜΕΣΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
Ο ενεργητικός και μέσος μέλλοντας των ενρινόληκτων και υγρόληκτων σχηματίζεται από το ρηματικό θέμα και με τις καταλήξεις –ῶ και –οῦμαι
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΜΕΣΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ
Αρχικά ο ενεργητικός και μέσος αόριστος α’ των ενρινόληκτων και υγρόληκτων ρημάτων σχηματίστηκε σε –σα και –σάμην, όπως στα φωνηεντόληκτα· όμως ο χρονικός χαρακτήρας σ αφομοιώθηκε με το προηγούμενό του ένρινο ή υγρό και στη συνέχεια έγινε απλοποίηση των δύο όμοιων συμφώνων και αντέκταση του προηγούμενου φωνήεντος, δηλαδή του ᾰ σε η (ή σε ᾱ, αν προηγείται ε ή ι ή ρ), του ε σε ει, του ῐ σε ῑ και του ῠ σε ῡ, π.χ
Κλίνεται ως εξής:
ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ Α’ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ Α’
Ο παθητικός μέλλοντας α’ και ο παθητικός αόριστος α’ σχηματίζονται κανονικά σε –θήσομαι και –θην, όπως στα φωνηεντόληκτα, χωρίς μεταβολή του ρηματικού τους χαρακτήρα:
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ
Ο παρακείμενος και ο υπερσυντέλικος σχηματίζεται με το χρονικό χαρακτήρα κ, όπως και τα φωνηεντόληκτα. Το λ και το ρ μπροστά από το χρονικό χαρακτήρα κ μένουν αμετάβλητα, ενώ το ν τρέπεται σε γ.
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ ΜΕΣΗΣ ΦΩΝΗΣ
Στα υγρόληκτα: Σχηματίζονται κανονικά όπως στα φωνηεντόληκτα. Οι ρηματικοί χαρακτήρες λ και ρ μπροστά από τις καταλήξεις μένουν αμετάβλητοι: ἤγγελ-μαι, ἠγγέλ-μην
Στα ενρινόληκτα: Σχηματίζονται κανονικά όπως στα φωνηεντόληκτα. Ο ρηματικός χαρακτήρας ν μπροστά από μ των καταλήξεων σε άλλα ρήματα αφομοιώνεται κανονικά με αυτό και σε άλλα τρέπεται σε σ.
Παρατηρήσεις:
1.Τα ρήματα κλίνω, κρίνω και πλύνω αποβάλλουν το ρηματικό χαρακτήρα ν στον ενεργητικό και μέσο παρακείμενο και υπερσυντέλικο, στον παθητικό μέλλοντα α’ και παθητικό αόριστο α’. Οι αρχικοί χρόνοι των ρημάτων σχηματίζονται ως εξής:
2. Όσα ενρινόληκτα και υγρόληκτα ρήματα έχουν μονοσύλλαβο ρηματικό θέμα με φωνήεν ε σ’ αυτό, τρέπουν το ε σε ᾰ στον ενεργητικό παρακείμενο και υπερσυντέλικο α’ και στον μέσο παρακείμενο και υπερσυντέλικο:
3.Το ρήμα τείνω σχηματίζει τον παρακείμενο και τον υπερσυντέλικο της ενεργητικής και μέσης φωνής, καθώς και τον παθητικό μέλλοντα και παθητικό αόριστο με τροπή του ε σε ᾰ και με αποβολή του χαρακτήρα ν από το θέμα τα-:
τείνω, τέτα-κα, ἐτετά-κειν, τέτα-μαι, ἐτετά-μην, τα-θήσομαι, ἐτά-θην
4.Τα ρήματα βάλλω, κάμνω, τέμνω σχηματίζουν τον παρακείμενο και τον υπερσυντέλικο της ενεργητικής και μέσης φωνής, καθώς και τον παθητικό μέλλοντα και παθητικό αόριστο από τα ρηματικά θέματα: βαλ-, καμ-, τεμ-
Ασκήσεις
ενρινόληκτα
1.Να αιτιολογήσεις τον σχηματισμό του ενεστώτα των ενρινόληκτων ρημάτων
υγρόληκτα
1.Να αιτιολογήσεις τον σχηματισμό του ενεστώτα των υγρόληκτων ρημάτων
2.Άσκηση στον αόριστο εν. φ. υγρολήκτων, καθαίρω
3.Άσκηση στον αόριστο μέσης φ. υγρολήκτων, καθαίρομαι
ενρινόληκτα και υγρόληκτα
1.Να γραφτεί το ρηματικό θέμα των ρημάτων
2.Να συμπληρωθεί ο χαρακτήρας ώστε να σχηματιστεί ο παρακείμενος των ρημάτων
3.Να συμπληρώσετε τους τύπους των ρ. ώστε να σχηματιστούν στον μέλλοντα και παρακείμενο
4.Να μεταφερθούν οι τύποι των ρημάτων στον άλλο αριθμό
6.Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με τους τύπους του μέλλοντα ενεργητικής και μέσης φωνής του ρήματος ἀγγέλλω. © Νικόλαος Μυλωνάς
7.Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με τους τύπους του αορίστου ενεργητικής φωνής του ρήματος κρίνω. © Νικόλαος Μυλωνάς
8.Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με τους τύπους του αορίστου μέσης φωνής του ρήματος κρίνω. © Νικόλαος Μυλωνάς
9.Αφού συμπληρώσετε το σταυρόλεξο με τους κατάλληλους τύπους που ζητούνται, στην έγχρωμη στήλη θα εμφανιστεί ένα ουσιαστικό της α΄ κλίσης © Νικόλαος Μυλωνάς
10.Αφού συμπληρώσετε το σταυρόλεξο με τους κατάλληλους τύπους που ζητούνται, στην έγχρωμη στήλη θα εμφανιστεί ένα ουσιαστικό της α΄ κλίσης © Νικόλαος Μυλωνάς
Discover more from Philologist-ina
Subscribe to get the latest posts to your email.