Η λέξη χρησιμοποιείται για τη Βάπτιση του Κυρίου (εμφάνιση της Αγίας Τριάδος, εορτή των Φώτων), παράλληλα με τη λέξη Επιφάνια.
Ποια είναι όμως η σωστή γραφή της;
Σύμφωνα με το λεξικό του Γιώργου Μπαμπινιώτη:
«Διάφορες εορτές εκφέρονται σε πληθυντικό ουδετέρου, όπως συμβαίνει με τα Επιφάνια και τα Θεοφάνια (πβ. επίσης Ίσθμια, Πύθια, ακόμη και Χριστούγεννα). Επειδή οι λέξεις αυτές προέρχονται απευθείας από θέμα τού ρ. φαίνομαι και όχι από το αντίστοιχο επίθ. (επιφανής), είναι ορθό να γράφονται με -ι- (Επιφάνια, Θεοφάνια), πράγμα που τις διαχωρίζει από τα παράγωγα τού επιθέτου (π.χ. επιφανής – η επιφάνεια)».
Σύμφωνα με το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής:
Θεοφάνια τα: η γιορτή της βάφτισης του Χριστού, τα Φώτα [λόγ. < ελνστ. ἡ Θεοφάνεια (γιορτή της γέννησης και της βάφτισης του Χριστού, κατά το παλιότερο ἡ Ἐπιφάνεια) > μσν. τα Θεοφάνια (γιορτή της βάφτισης του Χριστού), με αλλαγή γένους και αριθμού αναλ. προς το η Χριστού γέννα > τα Χριστούγεννα (πρβ. αρχ. τά Θεοφάνια ‘γιορτή στους Δελφούς, όπου έδειχναν αγάλματα θεών’)].
Δηλαδή, το Λεξικό δέχεται τη γραφή Θεοφάνεια, αλλά στο θηλυκό.
Συμπέρασμα:
Εφόσον πρόκειται για γιορτή σε ουδέτερο γένος ενδείκνυται η γραφή: Θεοφάνια.
Discover more from Philologist-ina
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
